Đường Vành Đai 3 được chỉ định thầu chia dự án theo địa phận các tỉnh thành. Dùng cả vốn Trung ương và địa phương là những đề xuất đẩy nhanh tiến độ đã trễ hẹn nhiều năm.
Tuyến đường Vành Đai 3 được đề xuất cơ chế để đẩy nhanh tiến độ
Được quy hoạch từ năm 2011 với tổng chiều dài hơn 90 km, đường Vành Đai 3 đi qua TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai và Long An. Mang vai trò chiến lược trong hình thành mạng lưới giao thông liên kết các tỉnh thành Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Còn thúc đẩy kinh tế, xã hội.
Tuy nhiên khó khăn về vốn và cơ chế thực hiện. Sau 11 năm toàn tuyến mới có 15km đi qua Bình Dương hoàn thành đưa vào khai thác. Sau nhiều chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các địa phương và bộ ngành liên quan chuẩn bị trình dự án lên Quốc hội. Trong đó, đề xuất một số cơ chế để Vành đai 3 được hoàn thành trong 4 năm tới.
Trong số kiến nghị, chỉ định thầu được xem là cơ chế then chốt sớm đưa Vành đai 3 đi vào vận hành. Mới đây Quốc hội thông qua Nghị quyết 43, cho phép các dự án quan trọng, quy mô lớn, cấp bách liên quan hạ tầng giao thông, y tế được xem xét. Quyết định chỉ định thầu trong năm 2022 và 2023. Việc này được áp dụng với gói tư vấn, di dời hạ tầng kỹ thuật, đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư, xây lắp.
Giải phóng mặt bằng có đang là trở ngại lớn cho tuyến đường Vành Đai 3
Lý giải đề xuất cơ chế trên, các địa phương cho biết công tác giải phóng mặt bằng là điểm mấu chốt quyết định tiến độ của hầu hết các dự án. Do đó việc cho chỉ định các gói thầu, trong đó có dự án di dời hạ tầng kỹ thuật, giải phóng mặt bằng phần nào giúp Vành đai 3 triển khai thuận lợi
Với chi phí rất lớn, đường Vành đai 3 được đề xuất chia thành các dự án thành phần theo địa bàn 4 tỉnh thành. Nhằm dễ thực hiện trong bối cảnh khó khăn vốn đầu tư. Dự án sẽ được chia 8 dự án thành phần, gồm 4 dự án giải phóng mặt bằng và 4 dự án xây lắp. Trong đó chính quyền 4 tỉnh thành sẽ quyết định đầu tư dự án ở địa bàn, với trình tự, thủ tục tương tự cao tốc Bắc – Nam phía Đông, giai đoạn 2021-2025.
Theo UBND TP HCM cho biết, tuyến đường phải giải phóng mặt bằng rất lớn (gần 41.600 tỷ đồng). Cần được triển khai trước để đảm bảo việc thi công sau đó đồng bộ. Tuyến Vành Đai 3 cũng có nhiều cấp đường (cao tốc, đường song hành). Đồng thời, cũng cần huy động nhiều nguồn vốn, với các quy trình, thủ tục khác nhau… Những yếu tố này khiến dự án phải tách nhỏ để đảm bảo khả thi và góp phần đẩy nhanh tiến độ.
Tuyến đường Vành Đai 3 được thay đổi phương thức đối tác công tư (PPP)
Các địa phương cũng đề xuất Quốc hội cho sử dụng ngân sách Trung ương và địa phương để đầu tư đường Vành đai 3. Bởi trước đó việc đầu tư vành đai dự kiến theo phương thức đối tác công tư (PPP) nhưng không khả thi. Vì qua nhiều trình tự, thủ tục phức tạp, tốn thời gian, không hấp dẫn các nhà đầu tư.
Trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đường Vành đai 3 trình Chính phủ. Các địa phương đã cho biết tổng mức đầu tư dự án giai đoạn một dự kiến là 75.300 tỷ đồng. Ngân sách Trung ương dự kiến bố trí gần 40.000 tỷ đồng. Để hỗ trợ 50% vốn đầu tư các dự án thành phần trên địa bàn TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai; 75% đoạn qua Long An, thay cho hỗ trợ 100% vốn như trước.
Ngoài ra, các địa phương đề xuất cần rà soát, thu hồi quỹ đất dọc vành đai để đấu giá. Nhằm góp phần tìm kiếm nguồn lực để đầu tư dự án. Thống kê sơ bộ, hơn 2.400 ha dọc tuyến sẽ được thu hồi lại để đấu giá.